Αρχέγονο Κύτταρο Αίματος

ΒΡΕΘΗΚΑ ΣΥΜΒΑΤΟΣ! Τι γίνεται Τώρα;

Συγχαρητήρια! Θα σώσεις μια ζωή!

To «Αρχέγονο Κύτταρο  Αίματος» θα σε ενημερώσει ότι βρέθηκες συμβατός με έναν ασθενή που χρειάζεται μεταμόσχευση και θα σε ρωτήσει εάν συνεχίζεις να μπορείς και να επιθυμείς να κάνεις τη δωρεά. Η αλλογενής μεταμόσχευση αιμοποιητικών κυττάρων αποτελεί τη μοναδική θεραπεία ίασης για πολλούς ασθενείς με αιματολογικά νοσήματα. Για να είναι δυνατή η μεταμόσχευση, πρέπει να χορηγηθούν στον ασθενή αιμοποιητικά κύτταρα από υγιή δότη, τα οποία θα αντικαταστήσουν το αίμα του ασθενούς που πάσχει. Τα αιμοποιητικά αυτά κύτταρα λέγονται «αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα» και είναι εγκατεστημένα στο μυελό των οστών. Τα κύτταρα αυτά ωριμάζουν ανάλογα με τις ανάγκες του ατόμου σε ώριμα κύτταρα υπό την επίδραση διαφόρων παραγόντων που αποκαλούνται αυξητικοί παράγοντες.

Βρέθηκα συμβατός - τώρα; 1

Αρχική ενημέρωση

Βρέθηκα συμβατός - τώρα; 2

Ο ιατρός του ελληνικού μεταμοσχευτικού κέντρου θα σου τηλεφωνήσει και σε ενημερώσει ότι βρέθηκες συμβατός με ένα ασθενή κάπου στον κόσμο.

Θα συζητήσει μαζί σου, θα σε ρωτήσει για την γενική σου κατάσταση, θα σου εξηγήσει την διαδικασία και θα λύσει όλες τις απορίες που έχεις.

Μπορείς να το σκεφτείς και να ξανασυζητήσεις μαζί του. Σε μερικές όμως μέρες πρέπει να επιβεβαιώσεις ή όχι τη πρόθεση σου για μια πιθανή δωρεά ώστε να ενημερωθεί έγκαιρα το μεταμοσχευτικό κέντρο όπου νοσηλεύεται ο ασθενής.

Ο ασθενής και η οικογένεια του (πολλοί ασθενείς είναι παιδάκια) θα ενημερωθεί ότι βρέθηκε κάποιος πιθανός συμβατός δότης μόνο όταν επιβεβαιώσεις τη πρόθεση σου για μια ενδεχόμενη δωρεά.

Παρότι σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας μπορείς να ανακαλέσεις την απόφασή σου για τη δωρεά, σε παρακαλούμε να πάρεις τη απόφαση σου όσο πιο συνειδητά γίνεται γιατί δεν πρέπει να προσφέρουμε ψεύτικες ελπίδες σε ένα συνάνθρωπο μας που αγωνιά για την ζωή του.

 

Βρέθηκα συμβατός - τώρα; 3

Η συνεργάτης του ελληνικού μεταμοσχευτικού κέντρου θα σε πάρει τηλέφωνο για να οργανώσετε μια αιμοληψία για εξετάσεις αίματος στο πλησιέστερο νοσοκομείο της διαμονής σου.

Το αίμα θα σταλεί για ιατρικές εξετάσεις στο κέντρο μας και στο νοσοκομείο που είναι ο ασθενής για να επιβεβαιωθεί η συμβατότητα σου με τον ασθενή. Ο ιατρός του κέντρου θα ελέγξει τις εξετάσεις σου και θα στις στείλει στο σπίτι για τον δικό σου ιατρικό φάκελο.

Μια ενδεχόμενη δωρεά γίνεται συνήθως στο διάστημα των επόμενων 2-3 μηνών.

Σε όλο αυτό το διάστημα ο ασθενής λαμβάνει χημειοθεραπείες και προετοιμάζεται για να μπορέσει να υποβληθεί σε μια μεταμόσχευση.

Μας ειδοποίησαν από το μεταμοσχευτικό κέντρο ότι ο ασθενής είναι έτοιμος για μεταμόσχευση και μας ζήτησαν να προβούμε στην συλλογή των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων στο διάστημα των επόμενων 3-4 εβδομάδων.

Θα σε καλέσουμε να σε εξετάσουμε αναλυτικά, να σε ενημερώσουμε και μαζί σου να κανονίσουμε τη ακριβή ημερομηνία που βολεύει και εσένα ώστε να προβούμε στην δωρεά των κυττάρων.

Η εξέταση και η δωρεά θα γίνει σε ένα εξειδικευμένο κέντρο συλλογής στην Αθήνα, Θεσσαλονίκη ή Πάτρα, ανάλογα με τον τόπο διαμονής σου. Οποιοδήποτε  έξοδο προκύψει για την μετάβαση στο κέντρο συλλογής (έξοδα μετακίνησης, πιθανή διαμονή σε ξενοδοχείο) καλύπτεται πλήρως από το ελληνικό κέντρο.

Ο ιατρός θα σε εξετάσει ενδελεχώς και θα σε ενημερώσει λεπτομερώς για όλες την διαδικασία της δωρεάς ώστε να σου λύσει οποιεσδήποτε απορίες έχεις.

Αφού δώσεις τη τελική σου συγκατάθεση για τη δωρεά θα προγραμματιστεί η συλλογή των κυττάρων και θα ειδοποιηθεί το μεταμοσχευτικό κέντρο ώστε να προγραμματίσει την μεταμόσχευση του ασθενούς.

Συλλογή του μυελού

Γενικά η συλλογή του μυελού είναι μια ασφαλής διαδικασία.

Βρέθηκα συμβατός - τώρα; 4

Η συλλογή των «περιφερικών αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων» θα γίνει μια προκαθορισμένη μέρα στο κέντρο συλλογής που σε ενημέρωσε.

Περίπου 10 μέρες πριν την συλλογή ο ασθενής θα αρχίσει μια ιδιαίτερα βαριά χημειοθεραπεία με στόχο να καταστρέψει τον δικό του μυελό και από εκείνο το σημείο είναι εξαρτημένος από εσένα. Η πιο διαδεδομένη μέθοδος σήμερα είναι η συλλογή των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων από το αίμα (γι αυτό και ο όρος «περιφερικά») με την διαδικασία της λευκαφαίρεσης .

Αρχικά χορηγείται υποδόρια  για 4 μέρες μια ουσία (αυξητικός αιμοποιητικός παράγοντας) με στόχο την κινητοποίηση των αρχέγονων αιμοποιητικών αιμοποιητικών κυττάρων από τον μυελό στο αίμα. Στην συνέχεια ακολουθεί η συλλογή τους σε ειδικό μηχάνημα κατά το οποίο «ψαρεύουμε» από το αίμα τα κύτταρα που θέλουμε να συλλέξουμε. Η διαδικασία που ακολουθείται είναι παρόμοια με αυτή που εφαρμόζεται κατά την δωρεά αιμοπεταλίων. Με λίγα λόγια, το αίμα αναρροφάται με συνεχόμενο τρόπο από το ένα χέρι, φυγοκεντρείται ώστε να διαχωριστούν και να συγκεντρωθούν τα αρχέγονα αιμοποιητικά κύτταρα σε ένα ασκό ενώ τα υπόλοιπα κύτταρα του αίματος επιστρέφονται διαρκώς πίσω στον δότη από το άλλο χέρι. Τα μηχανήματα λευκαφαίρεσης είναι αυτόματα, αποτελεσματικά και ασφαλή και χρησιμοποιούν αποστειρωμένους ασκούς μιας χρήσης.

Η διαδικασία διαρκεί περίπου 2-4 ώρες και συνιστούμε ο δότης να φέρει και ένα φίλο του για συντροφιά. Σε αυτό το διάστημα ο δότης μπορεί να διαβάζει, να βλέπει τηλεόραση κτλ. Δεν απαιτείται νοσηλεία του δότη στο νοσοκομείο.Μετά το πέρας της συλλογής ο δότης μεταβαίνει στο σπίτι του και την επόμενη ημέρα μπορεί να επιστρέψει στη δουλειά του.

Δες την εμπειρία του Willy https://youtu.be/Knra67govcM

Σε περιπτώσεις μεταμοσχεύσεων βρεφών/νηπίων το μεταμοσχευτικό κέντρο μπορεί να ζητήσει την δωρεά των κυττάρων απευθείας από τον μυελό των οστών (μυελικό μόσχευμα), καθότι τα κύτταρα που λαμβάνονται από εκεί είναι καλύτερα ανεκτά από τους μικρούς ασθενείς σε σχέση με τα κύτταρα που λαμβάνονται από το αίμα (περιφερικό μόσχευμα).

Ο δότης θα ενημερωθεί για τη διαδικασία δωρεάς με παρακέντηση από τον μυελό

Ο δότης όμως είναι αυτός που τελικά θα αποφασίσει αν θα δωρίσει μυελικό ή περιφερικό αιματικό μόσχευμα.

 

Για την συλλογή μυελικού μοσχεύματος ο δότης υποβάλλεται σε νάρκωση ώστε να μη πονάει κατά την παρακέντηση. Η λήψη του μυελού πραγματοποιείται με παρακέντηση των οστών της λεκάνης με ειδικές βελόνες και δεν περιλαμβάνει χειρουργική τομή.

Η διαδικασία διαρκεί λιγότερο από μια ώρα. Η πλειοψηφία των δοτών αισθάνεται αρκετά καλά και μπορεί να φύγει μερικές ώρες μετά τη διαδικασία από το νοσοκομείο. Η πιο συχνή επιπλοκή είναι ο πόνος στα σημεία των αναρροφήσεων για κάποιες ώρες μετά τη συλλογή και ο οποίος ανταποκρίνεται σε κοινά αναλγητικά, όπως η παρακεταμόλη (depon, panadol). Οποιαδήποτε ενόχληση στην περιοχή της παρακέντησης υποχωρεί γρήγορα με την πάροδο των ημερών.

Η  συλλογή του μυελού είναι μια ασφαλής διαδικασία.

Ο μυελός των οστών μας δεν είναι ένα «στατικό» όργανο. Για να λειτουργεί ο μυελός χρειάζεται ην συνεχή παρουσία μιας ποσότητας «αυξητικού παράγοντα» ενώ όποτε χρειαστεί, π.χ. σε μια λοίμωξη, ο οργανισμός μας παράγει μεγαλύτερη ποσότητα «αυξητικού παράγοντα» ώστε να διεγείρει τον μυελό και να παράγει περισσότερα κύτταρα που τα έχουμε ανάγκη.

Επειδή το ποσοστό των αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων είναι μικρό στο αίμα, πριν την λευκαφαίρεση «διεγείρουμε» τον μυελό για 4 μέρες με χορήγηση «αυξητικού παράγοντα» ώστε να αυξήσουμε το ποσοστό τους στο αίμα. Αυτός δίνεται με την μορφή μικρής υποδόριας ένεσης στην κοιλιά (που μπορεί να κάνει μόνος του ο δότης).

Η χορήγηση «αυξητικού παράγοντα» είναι ασφαλής και καλά ανεκτή.

Κάποιοι δότες την 3 ή 4 μέρα χορήγησης μπορεί να αναφέρουν κάποια συμπτώματα όπως όταν έχουμε κάποια ίωση, δηλαδή ήπιες μυαλγίες και οστικά άλγη, μπούκωμα στη μύτη ή πυρέτιο 37°C. Τα συμπτώματα αυτά εξαφανίζονται με τη χορήγηση απλών αναλγητικών όπως παρακεταμόλης (Depon/ Panadol) και υποχωρούν πλήρως μετά την συλλογή.

Ο δότης αισθάνεται την ενόχληση από την εισαγωγή της βελόνας στις φλέβες του.

Κατά την διαδικασία της λευκαφαίρεσης χορηγείται αντιπηκτικό που εμποδίζει το αίμα να πήξει. Επειδή το αντιπηκτικό δεσμεύει τα ασβέστιο ο δότης μπορεί να αισθανθεί λόγω μιας παροδικής υπασβεστιαιμίας κάποιο μούδιασμα στα χείλη, στο πρόσωπο ή στα δάκτυλα.

Τα συμβάματα αυτά είναι παροδικά και εύκολα αντιμετωπίσιμα.

Μετά τη συλλογή πραγματοποιούμε έναν εργαστηριακό έλεγχο και ο δότης μπορεί να επιστρέψει σπίτι του και την επόμενη μέρα κανονικά στην δουλειά του.  

Η διαδικασία της λευκαφαίρεσης είναι ασφαλής και ανώδυνη.

Ο ασκός με τα 150-200 ml αίματος από τη συλλογή θα παραληφτεί από εξειδικευμένο άτομο που απέστειλε το μεταμοσχευτικό κέντρο για να φτάσουν στον ασθενή σε 24 ώρες.

Από εδώ και πέρα στις φλέβες του ασθενούς θα ρέει το δικό σου αίμα.

Ο ασθενής έχει μεγάλο αγώνα και πολύ δρόμο ακόμα μπροστά του.

Είναι ευγνώμων που του χάρισες την μοναδική ελπίδα για ζωή και πολύ πιθανόν την ζωή του.

Σε ένα χρόνο από την μεταμόσχευση μπορείς αν θέλεις και θελήσει και αυτός να γνωριστείτε.